Xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong doanh nghiệp là yếu tố hết sức quan trọng, giúp hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đạt kết quả tốt; tạo môi trường lao động an toàn, bình đẳng, công bằng cho người lao động (NLĐ); đồng thời góp phần ổn định kinh tế - xã hội, thúc đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh nhà. Thời gian qua, các công đoàn cơ sở phối hợp có hiệu quả với người sử dụng lao động trong việc tổ chức các hoạt động đối thoại bắt buộc theo quy định của pháp luật và đa dạng hóa các hình thức đối thoại khác. Đồng thời thể hiện rõ vai trò là tổ chức đại diện NLĐ tham gia thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) nhằm hạn chế tranh chấp lao động và hỗ trợ phát triển quan hệ lao động trong tình hình mới.
Bình Thuận hiện có 05 khu công nghiệp (KCN) đã đi vào hoạt động, giải quyết việc làm cho khoảng 12.000 lao động. Công đoàn các KCN tỉnh đang quản lý hơn 10.000 đoàn viên, NLĐ tham gia sinh hoạt tại 35 công đoàn cơ sở (CĐCS). Với số lượng đoàn viên, NLĐ ngày càng gia tăng, để giữ vững sự ổn định trong quan hệ lao động và bảo đảm quyền lợi, phúc lợi cho NLĐ đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn từ tổ chức công đoàn các cấp nói chung, Công đoàn các KCN tỉnh nói riêng.
Để thực hiện tốt chức năng đại diện NLĐ thương lượng, mỗi cán bộ CĐCS phải có bản lĩnh, kỹ năng, sự nhạy bén trong giải quyết được các vấn đề ngay tại cơ sở. Đặc biệt là nhận biết được vấn đề của doanh nghiệp là gì, đòi hỏi của NLĐ có thật sự chính đáng hay chưa để có thể dẫn dắt, thương lượng, giúp hài hòa lợi ích đôi bên. Do đó, trong thời gian tới Công đoàn các KCN tỉnh sẽ chú trọng công tác bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng, thương lượng tập thể, ký kết, thực hiện TƯLĐTT và đối thoại tại doanh nghiệp cho đội ngũ cán bộ CĐCS, tập trung hướng dẫn các bước thương lượng, ký kết TƯLĐTT về tiền lương, tiền thưởng và các chế độ khác cho NLĐ tại doanh nghiệp… Bên cạnh đó, triển khai kịp thời, đầy đủ các văn bản mới, hướng dẫn các CĐCS phối hợp với người sử dụng lao động tổ chức hội nghị NLĐ và đối thoại tại nơi làm việc theo quy định.
Quang cảnh hội nghị đối thoại tại nơi làm việc
Hiệu quả của các cuộc đối thoại, thương lượng và giá trị các bản TƯLĐTT đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho đoàn viên và NLĐ, giúp quan hệ lao động tại các doanh nghiệp được cải thiện rõ rệt.
Trong năm 2023, không xảy ra vụ ngừng việc tập thể nào. Để đạt được kết quả đó, Công đoàn các Khu Công nghiệp tỉnh đã tập trung hướng dẫn CĐCS chủ động phối hợp, đề xuất với doanh nghiệp thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, trọng tâm là tổ chức đối thoại định kỳ, đột xuất theo quy định của pháp luật; kiên trì thương lượng, đàm phán để có được nhiều chính sách có lợi cho NLĐ. Thông qua đó, giúp cho người sử dụng lao động và NLĐ hiểu nhau hơn; cảm thông và chia sẻ để cùng nhau phát triển.
Trong tổng số các bản thỏa ước đã được ký kết và còn hiệu lực, có nội dung có lợi cho NLĐ so với quy định của pháp luật về tiền lương gồm mức lương, phụ cấp và các khoản bổ sung khác, tiền lương làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm, nâng lương, tiền lương thử việc, các nội dung khác liên quan đến tiền thưởng, tiền thưởng tháng lương thứ 13…; về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, nghỉ lễ, Tết, nghỉ hằng năm, tăng thêm thời gian nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương… Về bữa ăn ca phải có giá trị cao hơn quy định của Tổng Liên đoàn. Ngoài ra, phải bảo đảm các điều kiện về an toàn vệ sinh lao động, việc làm và các chế độ phúc lợi cho đoàn viên… Nhiều doanh nghiệp còn thường xuyên xem xét, sửa đổi, bổ sung nội dung của bản thỏa ước cho phù hợp với tình hình mới, qua đó động viên NLĐ hăng say làm việc, tạo đà phát triển cho doanh nghiệp, nâng cao thu nhập cho NLĐ.
Dù đạt được những kết quả tích cực, song thực tế số lượng bản thỏa ước cho thấy chất lượng các bản TƯLĐTT chưa cao, ít nhiều mang tính hình thức. Nguyên nhân của tình trạng này trước hết là do sự quan tâm của chủ sử dụng lao động về vấn đề đối thoại, thương lượng tập thể còn hạn chế. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến quan hệ lao động tại một số doanh nghiệp chưa thực sự ổn định và quyền lợi của NLĐ chưa được bảo đảm, nhất là các vấn đề liên quan đến lương, thưởng, chính sách đãi ngộ… Bên cạnh đó, cán bộ CĐCS đều là kiêm nhiệm, được trả lương từ người sử dụng lao động nên chưa mạnh dạn đàm phán, thương lượng để bảo vệ quyền lợi của NLĐ. Kiến thức chung về pháp luật, kỹ năng thương lượng, đàm phán của một số cán bộ CĐCS còn hạn chế dẫn đến tính thuyết phục với chủ sử dụng lao động chưa cao…
Hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho đoàn viên, người lao động tại Công ty TNHH May Thuận Tiến
Để thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ chăm lo, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên, NLĐ, Nghị quyết Đại hội Công đoàn các Khu Công nghiệp lần thứ IV, nhiệm kỳ 2023-2028 xác định: “Tập trung đối thoại, thương lượng tập thể, bảo đảm hài hòa lợi ích cho đoàn viên, NLĐ và doanh nghiệp, trọng tâm là tiền lương, tiền thưởng, điều kiện và thời giờ làm việc” là một trong 3 khâu đột phá. Phấn đấu đến cuối nhiệm kỳ, có ít nhất 85% doanh nghiệp, đơn vị có tổ chức công đoàn đủ điều kiện đại diện, thương lượng, ký kết TƯLĐTT theo quy định của pháp luật.
Công đoàn các Khu Công nghiệp tỉnh đẩy mạnh quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn các CĐCS triển khai thương lượng, ký kết và thực hiện TƯLĐTT tại doanh nghiệp, đơn vị với nội dung có lợi hơn cho đoàn viên, NLĐ so với luật định.
Tiếp tục củng cố nâng cao vai trò, trách nhiệm của công đoàn trong thương lượng, ký kết và giám sát thực hiện TƯLĐTT trong doanh nghiệp. Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn, tuyên truyền phổ biến kiến thức pháp luật liên quan đến NLĐ cho đội ngũ cán bộ CĐCS nhằm cung cấp những kiến thức, kỹ năng cần thiết để tham gia thương lượng, đàm phán đạt hiệu quả. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động, NLĐ về sự cần thiết, tầm quan trọng của việc thương lượng, ký kết TƯLĐTT trong tạo dựng quan hệ lao động ổn định.
Thực hiện tốt vai trò đại diện trong đối thoại, thương lượng tập thể và bảo vệ người lao động nhằm giúp NLĐ có thu nhập cao hơn; duy trì thời gian và cường độ lao động hợp lý; cải thiện điều kiện làm việc cụ thể tại doanh nghiệp.